Przejdź do zawartości

Dyskusja:Nowotwór złośliwy

Treść strony nie jest dostępna w innych językach.
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii


więcej treści

[edytuj kod]

Więcej treści z angielskiej wiki i przetłumaczone przez tłumaczy Bez Granic.

Szablon:Infobox disease

Rak, znany również jako guz złośliwy lub nowotwór złośliwy, jest to grupa chorób, które charakteryzuje nieprawidłowy rozrost komórek . Komórki te mogą dokonać inwazji i rozprzestrzenić się do innych części organizmu.[1][2] Nie wszystkie nowotwory są kancerogenne; nowotwór łagodny nie rozprzestrzenia się do innych części organizmu.[2] Możliwe objawy włączają: nowego guza, anormalne krwawienie, przedłużający się kaszel, niewyjaśniona utrata wagi, nietypowewypróżnianie się i inne.[3] Powyższe objawy mogą wskazywać ryzyko raka, ale mogą być powodem innych problemów.[3] Istnieje około 100 różnych znanych rodzajów raka u ludzi.[2]

Tytoń jest przyczyną około 22% śmierci u chorych na raka.[1] Kolejne 10% powoduje nadwaga, zła dieta, brak aktywności fizyczneji spożywanie alkoholu.[1] Inne czynniki, to: infekcja, ekspozycja na działanie promieniowania jonizującego oraz zanieczyszczeń środowiska.[4] W krajach rozwijających się około 20% przypadków raka spowodowanych jest przez zakażenie Wirusowym zapaleniem wątroby typu B, wirusowym zapaleniem wątroby typu Coraz wirusem brodawczaka ludzkiego.[1] Czynniki te częściowo działają poprzez zmianę genów komórki.[5] Zwykle takie zmiany genetyczne zachodzą zanim rak się rozwinie.[5] Około 5–10% przypadków raka, to wina materiału genetycznego, który chory odziedziczył od rodziców.[6] Rak może być wykryty poprzez pewne objawy lub badania przesiewowe.[1] Zwykle można go badać bardziej szczegółowo przy pomocy diagnostyki obrazowej i potwierdzić przez wykonanie biopsji.[7]

Wielu przypadkom raka można zapobiec nie paląc tytoniu, utrzymując zdrową wagę, nie spożywając zbyt wiele alkoholu, spożywając wiele warzyw, owoców i pieczywo pełnoziarniste, poddając się szczepieniom przeciw niektórym chorobom zakaźnym, nie spożywając w nadmiarze czerwonego mięsa oraz unikając nadmiernej ekspozycji na słońce.[8][9] Wczesne rozpoznanie przy pomocy badań przesiewowych jest użyteczne w przypadku raka szyjki macicy oraz raka jelita grubego.[10] W przypadku raka piersi korzyści płynące z badań przesiewowych są kontrowersyjne.[10][11] W leczeniu raka często stosuje się kombinację radioterapii, operacji, chemioterapiioraz terapii docelowej.[1][12] Ważną częścią opieki jest zarządzanie bólem i objawami. W przypadku chorych z zaawansowanym stadium choroby bardzo ważna jestopieka paliatywna [1] Szansa przeżycia zależy od rodzaju raka i etapu choroby w momencie rozpoczęcia leczenia.[5] U dzieci poniżej 15. roku życia w momencie diagnozy odsetek przeżyć pięcioletnich w rozwiniętych krajach wynosi około 80%.[13] W Stanach Zjednoczonych średni odsetek przeżyć pięcioletnich wynosi 66%.[14]

W 2012 roku na świecie pojawiło się około 14,1 mln nowych przypadków raka.[5] Rak był przyczyną około 8.2 mln zgonów lub 14,6% przyczyn śmierci.[5][15] U mężczyzn najczęstsze przypadki raka, to rak płuc, rak prostaty, rak odbytuoraz rak żołądka, , a u kobiet najczęstsze przypadki, to rak piersi, rak odbytu, rak płuc i rak szyjki macicy.[5] W statystykach nie uwzględnionoraka skóry poza than czerniakiem , lecz gdyby był on uwzględniony, stanowiłby przynajmniej 40% przypadków.[16][17] U dzieci ostra białaczka limfoblastycznai guzy mózgu najczęściej występują w Afryce, gdzie częściej występuje chłoniak nieziarniaczy .[13] W 2012 roku około 165,000 dzieci poniżej 15. roku życia otrzymało diagnozę raka. Ryzyko raka znacząco zwiększa się z wiekiem i wiele rodzajów raka częściej występuje w krajach rozwiniętych.[5] Ilość zwiększa się w miarę starzenia się społeczeństwa i zmian w stylu życia w krajach rozwijających się.[18] W 2010 roku szacunkowy koszt leczenia raka wyniósł 1,16 bln dolarów.[19]

Bibliografia

[edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g Cancer Fact sheet N°297. February 2014. [dostęp 10 June 2014].
  2. ↑ a b c Defining Cancer. [dostęp 10 June 2014].
  3. ↑ a b Cancer - Signs and symptoms. [dostęp 10 June 2014].
  4. ↑ Anand P, Kunnumakkara AB, Kunnumakara AB, Sundaram C, Harikumar KB, Tharakan ST, Lai OS, Sung B, Aggarwal BB. Cancer is a preventable disease that requires major lifestyle changes. „Pharm. Res.”. 25 (9), s. 2097–116, September 2008. DOI: 10.1007/s11095-008-9661-9. PMID: 18626751. PMCID: PMC2515569. 
  5. ↑ a b c d e f g World Cancer Report 2014.. World Health Organization, 2014, s. Chapter 1.1. ISBN 92-832-0429-8.
  6. ↑ Heredity and Cancer. American Cancer Society. [dostęp July 22, 2013].
  7. ↑ How is cancer diagnosed?. 2013-01-29. [dostęp 10 June 2014].
  8. ↑ Kushi LH, Doyle C, McCullough M, et al.. American Cancer Society Guidelines on nutrition and physical activity for cancer prevention: reducing the risk of cancer with healthy food choices and physical activity. „CA Cancer J Clin”. 62 (1), s. 30–67, 2012. DOI: 10.3322/caac.20140. PMID: 22237782. 
  9. ↑ 16. The fraction of cancer attributable to lifestyle and environmental factors in the UK in 2010.. „British journal of cancer”. 105 Suppl 2, s. S77-81, 6 December 2011. DOI: 10.1038/bjc.2011.489. PMID: 22158327. 
  10. ↑ a b World Cancer Report 2014.. World Health Organization, 2014, s. Chapter 4.7. ISBN 92-832-0429-8.
  11. ↑ Gøtzsche PC, Jørgensen KJ. Screening for breast cancer with mammography.. „The Cochrane database of systematic reviews”. 6, s. CD001877, 4 Jun 2013. DOI: 10.1002/14651858.CD001877.pub5. PMID: 23737396. 
  12. ↑ Targeted Cancer Therapies. 2014-04-25. [dostęp 11 June 2014].
  13. ↑ a b World Cancer Report 2014.. World Health Organization, 2014, s. Chapter 1.3. ISBN 92-832-0429-8.
  14. ↑ SEER Stat Fact Sheets: All Cancer Sites. [dostęp 18 June 2014].
  15. ↑ The top 10 causes of death Fact sheet N°310. May 2014. [dostęp 10 June 2014].
  16. ↑ Nonmelanoma skin cancer.. „Facial plastic surgery clinics of North America”. 21 (1), s. 43–53, Feb 2013. DOI: 10.1016/j.fsc.2012.10.003. PMID: 23369588. 
  17. ↑ Epidemiology and economic burden of nonmelanoma skin cancer.. „Facial plastic surgery clinics of North America”. 20 (4), s. 419–22, Nov 2012. DOI: 10.1016/j.fsc.2012.07.004. PMID: 23084294. 
  18. ↑ Jemal A, Bray, F, Center, MM, Ferlay, J, Ward, E, Forman, D. Global cancer statistics. „CA: a cancer journal for clinicians”. 61 (2), s. 69–90, February 2011. DOI: 10.3322/caac.20107. PMID: 21296855. 
  19. ↑ World Cancer Report 2014.. World Health Organization, 2014, s. Chapter 6.7. ISBN 92-832-0429-8.

Lucas559 (dyskusja) 20:19, 10 sie 2015 (CEST)[odpowiedz]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dyskusja:Nowotwór_złośliwy&oldid=51044301”